SEO Nedir ve Nasıl Yapılır?
SEO, Search Engine Optimization, yani Türkçede Arama Motoru Optimizasyonudur. Bu terim kendini açıklasa da, genel olarak arama motoru optimizasyonu; sitenize ya da içeriğinize gelen botların bunları daha iyi algılayabilmesi ve yorumlaması için yapılır. Bu çalışmalar sonucu botların daha iyi algılaması, sitenize daha uygun değer biçilmesini ve sıralamalarda ya da aramalarda daha üstte çıkmanızı sağlar.
Temel Kavramlar
- Anahtar Kelime: İçeriğinizin bahsettiği ya da ulaşmak istediği kitlenin aradığı ana kelime ya da kelime öbeği. Bu kelime, içeriğinizde bulunan ve genel olarak onu temsil eden kelime olur.
- Bot: Botlar, arama motorlarının siteleri dizine ekleyebilmeleri ve sıralayabilmeleri için kullandığı özel yazılımlardır. Botlar, içeriğinizin kodlarını satır satır okuyup sayfaları taramak gibi talimatlara uyarlar.
- Backlink: Web sitesinden diğer bir web sitesine link yoluyla verilen referanstır. Backlink, başka bir web sitesinden sizin web sitenize gelen bağlantılardır.
- Meta Description: Sayfanızın alt metnidir ve arama motorlarında sayfanızı bulanların göreceği ilk metindir. Olabildiğince kısa ve öz tutulmalı, 160 karakteri geçmemelidir.
- URL: Sayfanızın bağlantı yapısıdır. Kısa, öz ve anahtar kelime içerecek şekilde oluşturulmalıdır. Sayfa içeriğini veya kategorileri ayırmada kullanılır.
- Heading (H1, H2, H3): Başlık etiketleridir. H1, sayfanın ana başlığıdır ve mutlaka anahtar kelimeyi içermelidir. Alt başlıklar H2 ve H3 ile yapılandırılır.
- HTML Etiketleri: <nav>, <header>, <footer>, <main> Sayfa yapısında kullanılan HTML etiketleridir. <nav> etiketi altında yer alan menüler erişilebilirliği artırır. <main> etiketi ise sayfanın asıl içeriğini tanımlar; SEO açısından bu bölümdeki içerik daha fazla önem taşır.
- SSL Sertifikası: Web siteniz ile ziyaretçi arasındaki veri iletişimini şifreleyen güvenlik protokolüdür. Arama motorları ve tarayıcılar için güvenlik kriteridir.
- XML Haritası: Sitenizde bulunan tüm sayfaların listesini içeren özel bir dosyadır. Arama motoru botlarına sitenizde hangi sayfaların olduğunu gösterir ve bu sayede sayfalarınızın daha hızlı ve doğru şekilde dizine eklenmesini sağlar.
- PageSpeed: Google’ın, sitenizin ne kadar hızlı açıldığını ölçen ve yavaş olan bölümler için öneriler sunan ücretsiz analiz aracıdır.
- Alt Etiket (Alt Text): Görsellerin ne hakkında olduğunu açıklayan yazılardır. Arama motorları bu yazıları okuyarak görselleri daha iyi anlar.
- Google Search Console: Sitenizin Google’daki performansını takip etmenizi sağlayan ücretsiz bir araçtır. Hataları gösterir ve site haritası göndermenize izin verir.
SEO’nun Google Dışındaki Önemi
SEO, sadece Google gibi arama motorlarında yapılacağı düşünülse de, aslında arama kısmı olan tüm sitelerde yapılabilir. YouTube için bir videonuza girilen etiketler, açıklama, başlık, oynatma listesi ya da Instagram videonuza açıklamasında verilen etiket, konum ve sayfanızın başlığı gibi birçok alanda SEO zaten yapılıyor. SEO internetin her bir köşesinde uygulanıyor. Sadece Google gibi arama motorları ile sınırlı değildir. Biz bu makalede web siteniz için olan SEO’dan bahsedecek olsak da, SEO sadece Google, Yandex gibi arama motorlarına özel değildir.
Site İçi SEO Nasıl Yapılır?
Site içi SEO kullanımı, spesifik sayfanızın arama motorlarındaki öne çıkma değerine en çok etki eden kısımlardan biridir. Sayfa içinde veya site içindeki birçok etken, botlara görünürlüğünüzü etkiler. Etkileyen şeyleri sırasıyla inceleyelim:
Anahtar Kelime
Sayfanıza gireceğiniz içeriğin ne hakkında olduğunu ve arama motorlarında ne olarak görüneceğini asıl belirleyen şey anahtar kelimedir. Belirlediğiniz anahtar kelime, sayfanın tamamında yaygın olmalı; fakat tekrarlı kullanımdan kaçınılmalıdır. Örneğin, dört cümlede beş kez geçmemelidir.
Anahtar kelimenizi seçtikten sonra sayfanıza ilk vereceğiniz şey başlıktır. Başlığınızı çok uzun tutmadan gerekli bilgileri vermelisiniz. Başlığınız kesinlikle anahtar kelimenizi içermelidir. 60 karakterden uzun olmayan başlıklar genellikle önerilir.
Başlığın ardından, anahtar kelimenin mutlaka geçmesi gereken ikinci yer meta description’dır. Bu kısım, sayfanızın alt metnidir ve arama motorlarında sayfanızı bulanların göreceği ilk metindir. Olabildiğince kısa ve öz tutularak, 160 karakteri geçmemeniz tavsiye edilir.
Bulunması gereken bir diğer alan ise URL yapısıdır. Sayfanızın URL yapısında da anahtar kelimenin mutlaka bulunması tavsiye edilir. URL yapısı da meta description gibi uzun değil, kısa ve öz tutularak anahtar kelimeyi içermelidir.
Tüm sayfa ayarlarından sonra, asıl içerik kısmında da anahtar kelime önem taşır. Anahtar kelime çok tekrar etmeyecek şekilde, yani bir paragrafta beş kez kullanıp kelimeyi anlamsızlaştırmadan, dengeli kullanılmalıdır. Zaten paragrafın başlığında yer aldığı için içerikte 1-2 defa bahsetmek yeterli olacaktır. Başlıktan bahsetmişken, heading’leri atlayamayız.
H1, H2, H3 gibi başlıklarda anahtar kelime kullanımı çok önemlidir. Sayfanızın H1 başlığında mutlaka yer almalıdır. Botlar sayfanızı tararken belki <header> ve <footer> taglerinde bulunan anahtar kelimelere dikkat etmeyecek ama içerikteki bu heading’ler botların sizi en çok değerlendirdiği noktalar olacaktır. Arama motorlarında yaptığınız arama, site başlığınızla tutmasa bile bu içeriklerdeki başlıklar sıralamada çıkmanızı sağlayabilir.
İçerik
Anahtar kelimenizi belirleyip tüm ayarlarınızı yaptıktan sonra, bu anahtar kelimeyi içeren içeriğinizin de düzenli olması gerekir. İçeriğinizi optimize ederken dikkat etmeniz gereken birkaç nokta vardır:
Özgün İçerik:
İçeriğinizin özgün (unique) olması çok önemlidir. Yapay zekânın bu kadar yaygın olduğu günümüzde, içerik dedektörleri de oldukça yaygınlaştı. Bizim özgün içerikten kastımız, yapay zekâ korkusu değil; çalıntı içeriktir. Google gibi arama motorları devasa arşivlere sahiptir. Üstelik biz insanlar gibi unutkan değillerdir. Bu arşivlerdeki her bilgiyi hatırlar ve hangi siteden birebir kopyaladığınızı anlayabilir. Çünkü sitenize bot gönderdiklerinde, sıralamaya almadan önce bu konuyu da denetlerler. Denemek isterseniz, rastgele bir siteden bir paragraf kopyalayıp Google’da aratabilirsiniz. Başlık tutmasa bile o içeriği bulacaktır.
Yapay zekâdan da kaçınabildiğiniz kadar kaçınmalı; zorundaysanız, mutlaka insan eliyle düzenlenmiş olmasına dikkat etmelisiniz. İçeriğinizin özgünlüğü, sıralamadaki en büyük dostunuz olacaktır.
Uzun, Detaylı ve Doğru İçerik:
Artık günümüz dünyası yapay zekâ içeriklerle dolu. Belirlediğiniz anahtar kelimenin etrafında geliştirilebilecek başlıklar ve o başlıkların altına yazılabilecek içerikler çok faydalı olacaktır. Uzun içerikler, detaylı ve doğru olmadıkça anlamsız kalır. Detaylı içerikler de doğru tag’ler kullanılmadan yazılırsa boşa gidebilir. Her şey botların sizi ne kadar iyi anlayabildiğine bağlıdır.
Umut etmek yerine, arama motorlarının sunduğu araçları kullanmalıyız.
H1, H2, H3 gibi başlıklar altına yazdığınız metinler, botların doğru analiz edebilmesi için en önemli araçtır. Detaylı içerikleri böldüğünüzde, bahsettiğimiz <meta name=”description”> kısmı bazı arama motorlarında otomatik değiştirilebiliyor. Arama motorları bizim kurallarımıza göre hareket etmese de içeriğimizi kullanmada oldukça başarılıdırlar. Bu yüzden onlara en iyi şekilde doğru ve detaylı içerik sunmalıyız. 700–1000 kelime üzeri makaleler tavsiye edilir.
Detaylı içerikten kastımız sadece metin değildir. Bu içerikler dış bağlantılar, site içi bağlantılar veya medya ile de desteklenmelidir. Site içi bağlantılar yalnızca alakalı kelimelere verilmelidir. Örneğin, “Backlink” kelimesi geçtiğinde bu sayfanın backlink içeren bir içeriğe yönlendirilmesi gerekir. Görsellerde de alt başlık, açıklama gibi veriler eksiksiz girilmelidir. Sayfalarınız gibi, görselleriniz de arama motorlarının botları tarafından taranır.
Okunabilirlik
İçeriğinizle alakalı en önemli konulardan biri de okunabilirliktir. Sitenizi tamamlayıp arşivlemeye gönderdiğinizde bile bunu Google ile kontrol edebilirsiniz. Hız, erişilebilirlik gibi birçok değerin yanında okunabilirlik de değerlendirilir. Kullandığınız font, renk ve düzen botlar tarafından analiz edilir.
Google’ın okunabilirlikten kastı; kısa paragraflar, maddeleme, alt başlıklar gibi düzenlemelerdir. Yazı, tıpkı Word’de makale yazıyormuş gibi yapılandırılmalı ve sitede doğru şekilde görüntülenmelidir.
Teknik Optimizasyon
Sitenizin içeriği kadar, sitenizin ulaşılabilirliği de kullanıcılar açısından önemlidir. Sadece kullanıcılar değil, aynı zamanda arama motorları da sitenizin teknik yapısına ve erişilebilirliğine büyük önem verir. Bu değerlere etki eden başlıca unsurlar şunlardır:
Sitenin Yüklenme Süresi
Bu, sitenizi etkileyen en önemli teknik faktörlerden biridir. Google’ın sizin sitenize ulaşım süresi gibi birçok detayı, kendi aracı olan PageSpeed üzerinden öğrenebilirsiniz. Yüklenme süresini etkileyen birçok unsur vardır. Ancak konumuz SEO, site yapımı değil. Bu nedenle, sitenizde geliştirmek istediğiniz yönleri bu araç sayesinde analiz edebilirsiniz.
URL
Sayfa içeriğinizi ya da belirli bir kategorideki içeriğinizi ayırmak amacıyla, linklerinizi farklı şekilde düzenlemek isteyebilirsiniz. Başlık uzun olduğunda URL’yi buna göre yapılandırma ihtiyacı doğabilir. URL’lerinizi kısa tutmanız önerilir; ancak bu, linklerin çakışma riskini de beraberinde getirebilir. Kopya içerikten kaçınmak, sayfalarınızı dil ile ayırmak, kategorize etmek gibi işlemleri yaparken, URL’lerinizi buna uygun şekilde en baştan planlamanız önemlidir. Önceden yapılmayan bu düzenlemeler, sonradan yapılan değişikliklerde sorun yaratabilir. Çünkü botlar sitenizi URL’ler üzerinden tarar; boşa düşen her bağlantı, sitenize zarar verebilir.
Mobil Optimizasyon
Sitenizin yalnızca bir platformdan değil, birçok tarayıcıdan, cihazdan ve farklı internet koşullarından erişilebileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Yaptığınız hız optimizasyonları, mobil cihazlardan erişimde sorun yaratabilir. Örneğin, animasyonlar için eklediğiniz bir eklenti, Opera gibi bazı tarayıcılarda çalışmayabilir. Mobil optimizasyon, sitenizin tamamlanması için gereklidir çünkü kendi kuralları ile gelir. Belirli yazı büyüklükleri, sayfa tasarımı için özel CSS tanımlamaları gibi birçok beklenti vardır. Sitenizi tarayan botlar, mobil uyumluluğunuzu değerlendirirken bu kriterlerin tamamını gözden geçirir.
SSL Sertifikası
SSL sertifikasına sahip olunmadığı takdirde, sadece arama motorları değil, birçok tarayıcı ve antivirüs programı da sitenizi daha taramadan kara listeye alabilir. Bu nedenle, sitenizin mutlaka SSL sertifikasına sahip olduğundan emin olmalısınız.
Site İçi Görseller ve Videolar
Görseller ne kadar yüksek kaliteli olursa olsun, sayfanıza yüklerken dosya boyutunu gerekli seviyeye düşürmeli ya da daha az yer kaplayan dosya türlerini tercih etmelisiniz. Bir kullanıcının sitenize erişiminde en büyük veri yükünü genellikle resimler veya videolar oluşturur. Bu nedenle içeriklerinizi buna uygun hale getirmeniz gerekir.
XML Haritası
XML site haritası sağlamanız, birçok arama motorunun sitenizi daha az eforla taramasına ve sayfalarınızı dizine eklemesine büyük katkı sağlar. Sitenizin erişilebilirliği yalnızca sayfa içi navigasyondan değerlendirilmez. Sayfalarınızın birbirine ulaşabilir olması da önemlidir. Aralarında bağlantı olmasa bile, XML haritası sayesinde arama motorları tüm sayfalarınızı tarayabilir. Haritayı sitenizin ana dizinine koymasanız bile “Google Search Console” veya “Yandex Webmaster” gibi araçlarla manuel olarak arama motorlarına iletebilirsiniz.
Erişilebilirlik
Site içi navigasyonda en çok değer gören konulardan biri de erişilebilirliktir. Sitenizin header ve footer gibi alanlarına <nav> etiketi altında yerleştirdiğiniz menüler, sitenizin ulaşılabilirliğini belirler. Bu bağlantılar, sitenizin her sayfasında aynı şekilde <header> ve <footer> etiketlerinde yer alıyorsa, <main> etiketi altında yer almalarıyla aynı etkiyi yaratmayacaktır.
<main> etiketinde bulunan bir bağlantı, site içi yönlendirme veya backlink olarak algılanabilirken; <nav> etiketi altında bulunan menüler bu şekilde değerlendirilmez. Menülerinizi tıklanabilir, çok büyük olmayan ama okunabilir yazı boyutlarında düzenlediğiniz ve uygun etiketler altında tuttuğunuz sürece, botlar bunları doğru şekilde algılayacaktır.
Bu durum her site için birebir geçerli olmasa da, botlar sitenizi yorumlarken bir menünün <nav> altında olup olmadığını etiket kullanılmadan da anlayabilir. Ancak yine de işi şansa bırakmamanızı ve standartlara uygun yapı kullanmanızı tavsiye ederiz.
Kullanıcı Etkileşimi
Kullanıcı etkileşimi, sitenizin isteğe bağlı kısmıdır. Tamamen bilgilendirici içeriğe sahip bir web sitesinin kullanıcı etkileşimi kullanması zorunlu değildir. Blog içeren siteler yorumlar bölümü kullanabilir. Bunun gibi kullanıcı etkileşimleri, sayfanın aktifliğine dair botları uyarır. İyi gibi gözükse de, bunun ters tepebileceği durumlar da vardır. Sitenize eklediğiniz bir değerlendirme eklentisinin sayfanıza kötü değerlendirmeler getirmesi durumunda, arama motorunda aldığınız sıralamanın altında gözüken 1 yıldız etiketi sitenizin trafiğini olumsuz etkileyebilir. Sayfanızı ya da sayfalarınızın belirli bir kısmını aktif tutmak için bu, doğru bir yoldur.
Kullanıcı etkileşimi birçok şekilde uygulanabilir. Sitenizin kullanım şekline göre, bu sizin karar vermeniz ve botların kontrolü ile arama sonuçlarını göz önünde bulundurarak eklemeniz gereken bir etkendir.
Dil ve Lokasyon
Site içi SEO’da çok bahsetmeyecek olsak da, sayfanızın dili dışında sitenizin kurulu olduğu konum gibi etkenler de puanınızı etkiler. Bu tür etkenler kritik durumlar olmadığı sürece çok dikkat çekmese de, “dil” konusu aslında size avantaj sağlayabilir. Sayfanızın dili ve lokalizasyonu, farklı ülkelerdeki sıralamalarda ciddi değişiklikler yaratır.
İngilizce bir makale genel olarak birçok dilde çıkabilse de, birincil dili farklı olan ülkelerde öne çıkması oldukça zorlaşır. Türkçe diline sahip bir sayfanın İspanya’da çıkma ihtimali yok denecek kadar azdır. Konu aynı olsa bile, sayfanızın dili ve lokalizasyonu farklıdır. İngilizce olmasına rağmen sayfanızın spesifik bir ülkeye özel olması gibi durumlar da vardır. Sayfanız diş ile alakalı olabilir ama “Amerika’da Diş Hekimleri” gibi bir başlık geçirmeniz durumunda, Amerika sıralamasında size karşı farklı bir puanlama yapılır.
Bu, diğer ülkelerdeki durumunuzu etkiler mi? Hayır. Sayfanız o ülkeye özgü bir lokalizasyon içermediği için, o başlığı koymadığınız gibi yorumlanacağını düşünebilirsiniz. Sitenizin en başta alacağı değer ne ise, arama motorları buna göre davranır. Bu, tabii ki birincil dili İngilizce olan ülkeler için verilen bir örnektir.
Lokalizasyon ve dil, trafiğinizi ve kitlenizi nereden almak istediğinize karar verdikten sonra, en önemli sıralama etkenlerinizden biri olacaktır.
Site Dışı SEO Nasıl Yapılır?
Site Dışı SEO dendiğinde yapabileceğiniz sınırlı etkinlikler var. Önce bunlardan bahsedelim ardından elinizde olmayan topluluk kısmından bahsedelim.
Backlink
Backlink, sizin kendinizin yapabileceği ya da başka sitelerin sizin için yapabileceği bir uygulamadır. Sitenizin ağırlık skorunu etkileyen faktörlerden biridir. Sitenize doğru kelimeden ve ilgili siteden gelen linkler işinize yararken, tam tersi etkiyi yapabilecek spam linkler gönderen siteler de bulunmaktadır. Bunlardan kaçınmak için Semrush gibi araçlardan sitenin değerlerine bakabilir ve gelen linkleri reddedebilirsiniz.
Backlink’in yararlı şekilde çalışması için, sitenize gelen linkin ilgili olması şarttır. Haber siteleri neredeyse her tür siteye backlink verebilir. Siteniz oyun ile alakalı ise oyun siteleri; doktorsanız, diğer doktorlardan alınan backlinkler site skorunuza fayda sağlayacaktır.
Marka Bilinirliği
Sitenizin bir ağ oluşturması, güvenirliğinizi artıracaktır. Instagram, Facebook, LinkedIn gibi sosyal medya hesaplarınızın yanında, ilgili sektör sitelerindeki kayıtlarınız da ağınızı destekleyecektir. Turizm için Trustpilot gibi siteler, ağınızı genişletmeye ve aynı zamanda backlink kazandırmaya olanak sağlar. Sadece sitenizden bu sitelere değil, aynı zamanda ağınızdaki bu sayfalardan da sitenize bağlantı kazanarak; size ve sitenize arama motorundan ulaşmaya çalışanlara, sizin hakkınızda bilgi edinmeleri için seçenekler sunmuş olursunuz.
Yerel SEO ve Haritalar
Bulunduğunuz bölgedeki kişiler sizi arama motorundan direkt aratmayabilir. Bulunduğunuz alanın ismini geçirmeleri durumunda, arama motorları sizi ilgili bulması sayesinde onların karşısına çıkma ihtimalinizi artırır. Bu durumu daha iyi hale getirmek için, Google’ın işletmeler için sunduğu profili doldurarak işletmenizin Google Haritalarda çıkmasını sağlayabilirsiniz. Bu durum sizinle direkt ilgili olmasa da, alanınızla ilgili kişilerin bile önce sizi, sonra sitenizi bulmasını sağlayabilir. Sadece varlığınızı değil, haritalardaki konumunuzu bile görebilmeleri; güvenilirliğinizi ve aynı zamanda işletme hesabınızın isminin Google aramalarda görünmesini sağlayabilir.
Kullanıcı Etkileşimleri ve Yorumları
Siteniz, hizmetleriniz ya da herhangi bir alanınızla iletişime geçmiş kullanıcılar, sizin hakkınızda yorumlar bırakmak isteyecektir. Kötü ya da iyi deneyim ayırt etmeksizin, bunları paylaşabilecekleri sayısız site bulunuyor. Sizin elinizde olmayan kısımlardan kastımız; burada, sizin hakkınızda Ekşi Sözlük, Google My Business (GMB) ve Quora gibi sitelere bırakacakları yorumların size aslında fayda sağlamasıdır. Bu kısmı kontrol edemiyor olsanız bile, siteniz hakkındaki bir yorum, bir paylaşım ya da resim aslında sitenize destek sağlar.
SEO Sadece Siteler İçin Midir?
SEO genellikle web siteniz için düşünülse de, arama motoru olan birçok uygulamada öne çıkmanın, onlara sizi anlama fırsatı vermenin yolları vardır. Biz makalemizde, genel olarak sitenizde kullanmanızın size yarar sağlayacağı SEO tekniklerinden bahsettik.
Sosyal medyada da benzer durumlar söz konusudur. Paylaşımınızın milyonlara ulaşmasını isteyebilirsiniz ama 1 kişi bile görmeyebilir. Her uygulamanın, her sitenin SEO’su farklıdır; fakat Google ya da Yandex gibi site arama motorları için yapmanız gerekenleri size buradan paylaştık.
Okuduğunuz için teşekkürler.
